Οι Διαταραχές Προσωπικότητας αποτελούν μια από τις πιο συχνές ψυχιατρικές διαγνώσεις και επηρεάζουν ευρύ φάσμα της καθημερινότητας των πασχόντων είτε αυτό αφορά τις διαπροσωπικές τους σχέσεις είτε τις επαγγελματικές. Πρόκειται ουσιαστικά για δυσλειτουργικά μοτίβα συμπεριφοράς ή αντίληψης της ερμηνείας του εαυτού ή/και του περιβάλλοντος. Συνήθως τα συμπτώματα αρχίζουν να γίνονται αντιληπτά ήδη από το τέλος της εφηβείας αλλά τις πιο πολλές φορές μεσολαβούν αρκετά χρόνια πριν κάποιος να αναζητήσει επαγγελματική βοήθεια. Αυτό συμβαίνει διότι ο ασθενής τότε έρχεται αντιμέτωπος με τις συνέπειες της δυσλειτουργικής του συμπεριφοράς και βιώνει άγχος και καταθλιπτικά συμπτώματα.
Οι βασικές μορφές διαταραχών είναι οι;
- Παρανοειδής: ο ασθενής βιώνει έντονη καχυποψία και δεν έχει εμπιστοσύνη σε κανέναν.
- Σχιζοειδής: ο ασθενής δε βρίσκει κίνητρο και ενδιαφέρον για κοινωνική αλληλεπίδραση, είναι απαθής και παρουσιάζει αδυναμία έκφρασης συναισθημάτων.
- Σχιζότυπη: παρουσιάζεται μεγάλη δυσκολία σε οποιαδήποτε κοινωνική σχέση, ενώ ταυτόχρονα παρατηρούνται γνωστικές ή αντιληπτικές παραμορφώσεις.
- Αντικοινωνική: ο ασθενής επιδεικνύει χειριστική και παρορμητική συμπεριφορά παραβιάζοντας τα δικαιώματα των άλλων, ενώ χαρακτηρίζεται από έλλειψη ενσυναίσθησης.
- Μεταιχμιακή: Ο ασθενής δυσκολεύεται να παραμείνει συνεπής στις σχέσεις του αλλά και στην εικόνα που έχει για τον εαυτό του και τα συναισθήματα του και έχει αυτοκαταστροφική συμπεριφορά.
- Ιστριονική (Δραματική): ο ασθενής τείνει να δραματοποιεί καταστάσεις και συναισθήματα με στόχο την αναζήτησης της προσοχής των άλλων.
- Ναρκισσιστική: το άτομο έχει αίσθηση μεγαλείου για τον εαυτό του και απαιτεί το θαυμασμό των άλλων, ενώ παράλληλα χαρακτηρίζεται από παντελή έλλειψη ενσυναίσθησης.
- Αποφευκτική: το άτομο αποφεύγει συστηματικά την κοινωνική έκθεση και επιδεικνύει ακραία ευαισθησία στη γνώμη των άλλων .
- Εξαρτητική: ο ασθενής έχει παθολογική ανάγκη για φροντίδα από τους άλλους, δημιουργώντας σχέσεις εξάρτησης.
- Ψυχαναγκαστική-Καταναγκαστική: το άτομο παρουσιάζει παθολογική προσκόλληση σε κανόνες, προσωπικές τελετουργίες και έχει ανάγκη για άσκηση ελέγχου.